Les Waides is een van de grote geheimen van de Voerstreek. Zelden of nooit gereden in de ‘classics’ van diverse pluimage beantwoord hij echter aan de criteria die het Kuitenbijters-team aan hun hellingen stellt. Tijd om deze col uit de hoek der vergetelheid te halen.
Vanaf de route Val Dieu-Mortroux lonkt de prelude van Les Waides. Bij de ‘eerste top’ nemen we de weg rechts als bestemmingsverkeer. Met een 700 meter aan stijging in de benen krijgt de renner een moment van rust in de korte afdaling richting de eigenlijke voet.
De helling kenmerkt zich door een zacht glooiende stijgende lijn die, hoe verder men klimt ,des te zwaarder hij wordt. Wanneer men het gehucht Les Waides nadert en denkt de heuvel geslecht te hebben, blijkt na het rechts afslaan dat de zucht van verlichting te vroeg geklonken heeft. Na de onvermijdelijke dwarsgoot rekt zij zich op dit punt nog enkele hectometers uit met percentage’s tegen de 14%. Bij de tweede grote Es op de top kan men zich aan de een van de fraaiste uitzichten van de Voerstreek vergapen. Door rechts af te draaien komt men voor menigeen weer op bekende grond rondom het dorpje Aubel, welke door menige Cyclo wordt geteisterd. Mocht de coureur echter nog niet genoeg van het uitzicht genoten hebben is de oversteek richting het plaatsje La Heydt zeer zeker een goede optie. Al is het alleen maar om het authentieke haarspelgevoel te krijgen bij de afdaling richting Warsage.
Stavelot is het Walhalla voor de liefhebber. In de schaduw van de legendarische Stockeu herbergt Stavelot een scala aan kuitenbijters. De Cotacol vermeldt maar liefst 12 uitdagingen vanuit deze pittoreske pleisterplaats. Eén ervan verdient dit maal onze speciale aandacht: Cote de Wanneranval. Als het beklimmen van een berg ooit in een symfonie gevat zou worden dan kent de Wanneranval haar prelude in de toegang vanuit Stavelot. Route de Wanne, aan de voet van de Stockeu het rechter alternatief van de vijfsprong, is de warming-up voor de anderhalve kilometer lange klim van de Wanneranval. Plagend test zij de benen van de renner. 
Met korte, venijnige steken van 12 a 15 % die na een honderdtal meters weer bollen tot een even zo korte afdaling, voert zij de hartslag van de pedaalridders op tot een nerveus ritme. Bij elke stijging vraagt hij zich af of de Wanneranval hierin haar aanvang kent. Op de beboste driesprong aangekomen zijn er maar twee opties: Links naar Werhai, waar de gelijknamige Cote waakt, of de handschoen werpen door rechts de Wanneranval bij de horens te vatten. Door de beschutting van het dichte gebladerte was ons even ontgaan dat de hemel haar zwoele geladenheid in de vorm van druppels prijsgaf. De eerste meters van de Wanneranval boden echter niet de beschutting van een weelderig bladerdak waarvan we eerder genoten. Waar ongetwijfeld onder andere omstandigheden de zon haar slag zou slaan, waden we nu door de plassen. Even maar, want al snel veranderen die plassen in kleine stroompjes die hun weg over het asfalt vinden. Na een tweetal honderd meters is het veld al uiteengeslagen.
Solitair klimmen de leden van het kleurrijke gezelschap tegen de wand van een intimiderende helling. Op een kwart van de klim, bij de eerste bocht naar rechts, drijft de 16% helling de fietsers naar de buitenbocht in de hoop er een procentje vanaf te kunnen snoepen. Desondanks worden er hier geen tandjes gespaard voor moeilijkere tijden. Op het sissy-verzet klimmen we in stilte verder. Het is windstil en de regen klinkt als het kraken van een grammofoonplaat op het vinyl van onze regenjas. Een blik naar boven verraad de pijn van de koplopers. Half verscholen achter een aanlendende meidoornhaag stoempen zij ritmisch in hun kleinste verzet gelijk een ingetogen processie. Het is stil in Wanne en pas zodra de achtkantige toren van het kleine kerkje in zicht komt durven de sterkste renners hun shifters een zetje te geven. De rest van de groep sleurt zich flegmatiek ‘stroomopwaarts’. Eenmaal boven is het miezeren een tot een hoosbui gepromoveerd. De tragiek van de klim, verwoord door de regen die als tranen van het gelaat rolt, spreekt boekdelen. Het duurt minuten lang voordat het gesprek in het regenboogpeloton weer op gang komt. “Nou, nu weet ik waar dat gat in mijn zool voor dient…”, Verlost van de toeclips schudt hij het water uit zijn schoen. Bitter Sweet Symphony. De romantiek ontgaat ons niet… aan de horizon boven Trois Ponts gloort al weer een klarende lucht…
Is het u ook al opgevallen hoeveel fietsers op een mooie zondagvoormiddag door de Vesdervallei rijden? Zijn dat allemaal Luikenaars die via Chenée de vallei binnenrijden, in Verviers op een terras een Chimay gaan drinken en tegen de middag bij moeder de vrouw de benen onder de tafel steken voor een bord boulets Liégeoises?
Eén van die onooglijke weggetjes is de Voie Collas in Nessonvaux. Ik leerde haar (voie is vrouwelijk!) kennen op de site van Houtepen, stelde haar beklimming vervolgens nog ongeveer een jaar uit, maar besliste vorige zondag dat ze eraan moest geloven. Ik reed vanuit de vallei behoedzaam langs de Ry de Vaux richting Olne, en zag na enkele honderden meters aan m’n rechterhand de Voie Collas schuin omhoog lopen. Ik hield tot dat moment nog een slag om de arm, maar ze zag er eigenlijk wel vriendelijk uit, dus ik waagde het er op. De eerste honderden meters vielen mee: steil, maar te doen op de 42. De typische Waalse huizen langs de weg leidden de aandacht nog even af van de matige toestand van de weg. Het onvermijdelijke keffertje zat gelukkig achter een verroest hekje en het schoot lekker op. Bij de laatste huizen echter werd het wegdek slechter en na een rechtse bocht zag je plots de Ry niet meer. In plaats daarvan dook de zoveelste muur op waarop Houtepen een patent lijkt te hebben. Hier moest de ketting op de 32!
Mijn gesneden schaduw vermengd zich met mijn angstvallig zweet des aanschijn als ik in mijn ooghoeken m’n mederijder in soepele tred van me zie wegdansen in een stijl die , al zou hij er enig pijn aan beleven ,de 21% makkelijk zou verbloemen.
Bij het beklimmen van “Le veille” schiet me een beschrijving van een andere auteur op deze site te binnen. In een artikel van Roger Thijs over de “Hel van Houtepen” in het blad Fiets beschreef hij een beklommen klimmetje als een door Tsjetsjeense rebellen kapot geschoten Ski schans. Precies dit gevoel bekruipt me terwijl ik een weg zoek tussen het betere stuck en plakwerk van de plaatselijke beambten. Het zal wel een vrijdag-na-de-middag klusje van een onwillige stagiaire zijn geweest. die nog wat koud betume in een emmertje op de wagen had liggen. Bij sommige “aanvullingen” is waarschijnlijk nog niet de moeite genomen om er met een schop of voet er enig sinds een wegdek van te boetseren.
Het gevoel van een Skischans is niet ongegrond. De schansspringer begint echter met de hoogste percentages om de vaart te vermeerderen. Bij de beklaagde coureur neemt de trekkracht van de zwaartekracht echter onevenredig toe . Langzaam maar zeker bekruipt je het gevoel of de helling je in het ootje neemt. 15 % wordt 16 en 16 loopt stilletjes uit naar 18 %. En net als je denkt dat er enig licht aan de horizon schijnt doemt achter de laatste bocht dan eindelijk de muur van 21 % voor je al steigerend voorwiel op.
Hoe komt het toch dat hellingen in de Nederlandse taal een stuk minder aanmatigend klinken? De “Keutenberg” of “Dikkebuiksweg” doen niet direct denken aan weidse uitzichten of feeërieke panorama’s.
Het gevoel dat je in een door karrensporen gevormde toegang naar het achterland van de Ardennen begeeft bekruipt je al snel wanneer je vanuit het toeristische dorpspleintje direct een smal en nauw steegje induikt. Enkele fraaie haarspelden laten je al snel het dal van La Roche ontstijgen. Een blik naar links geeft nog een mooi uitzicht op de oude ruïne voordat je de weg richting de velden vervolgd .
de Haie des Loups (in de loop van de klim wordt de klimmer overigens op verschillende schrijfwijzen getrakteerd). Honderd meter na de rotonde sla je links de Rue du Cimétiere in. Weer honderd meter verder dwingt een splitsing je te kiezen: links aanhoudend rij je recht het kerkhof op (de poort staat vaak uitnodigend open); rechts de Wolvenhaag. Aanvankelijk lijkt de aanloop gemoedelijk, vooropgesteld dat je al in de buurt van de kleinste geschakeld staat, maar na honderd meter slaat de steilte je om de oren, aangewakkerd door een verkeersbord met een trotse vermelding van 18%. Links en rechts glijden vrijstaande huizen en groen bestruikte taluds voorbij, onder je wordt het wegdek per hectometer waalser, al heeft de beschaving ook hier toegeslagen. Om je te troosten komt de Haie je tot driemaal toe tegemoet met een kort plateau, net genoeg om de kuiten even tot bedaren te brengen. Twee kilometer na de rotonde beland je op het rommelige binnenpleintje van Romsee waar een rustige toeschouwer tussen de steegjes van aandoenlijke oudbouw van weleer kan genieten.
Adolphe Dumont , een dorpeling uit Nessonvaux die hier in 1914 op 43 jarige leeftijd in het bijzijn van zijn zoon door Barbaarse Duitse troepen werd vermoord. Door zijn brede en gecultiveerde karakter doet hij wat tammer aan maar de 9 % die het bordje in Romsee aangeeft blijft wel de volle twee kilometer duren. Eventuele overmoed op de eerste hectometers leidt met garantie naar een lager verzet. Wie wil weten hoe de gemiddelde glooiing van de Ventoux aanvoelt kan zich hier een keer of tien komen uitkuren.
De bon vivant die de terrasjes van Malmedy achter zich liet en daarin de richting koos van Bevercé, wierp zich daarmee in de armen van Vallé de la Warche, een valei zonder hoop op een uitweg. Dit zijn de momenten waar de verleiding van Hoegaarden die zoeven toesloeg met pijn betaald moest worden. Voor wie de straffe stijging van de Ferme Libert niet aandurft is er het alternatief van de doorgaande weg van Tros Marets. Laat deze omschrijving u niet misleiden daar deze letterlijk genomen mag worden. Deze weg gaat door… en door en door.
Ruim 11 kilometer aan hellend asfalt dat zich pas op Belgisch’ hoogste punt gewonnen geeft. Van Bevercé tot aan het Parc Naturel des Hautes Fagnes worden er hier bijna 350 hoogtemeters overbrugd. Hoewel de snelle rekenaar hier een gemiddelde van 3,3% aan toekent, ligt onderschatting op de loer. De meanderende weg vraagt in de eerste 4 kilometer het beste van de renner en is met een maximum van 16% geen sinecure. Hoewel het laatste deel van de klim, tussen Mont en het Signal de Botrange, uit vals plat bestaat, zijn deze laatste loodjes een heuse killer voor de bovenbenen. Eenmaal uit de luwte van de bossen rondom Mont slaat de wind en de zon haar slag op de open gronden van de Hautes Fagnes.
Het is de plek waar jaarlijks het kaf van het koren wordt gescheiden tijdens de razend populaire toerklassieker “Diekirch-Valkenswaard”, een tocht die standaard op de laatste zaterdag van augustus wordt verreden. Wie denkt dat het zwaartepunt van de charmante Ardennen zich in Luxemburg bevindt heeft het mis. De échte kuitenbijters luisteren maar naar één naam: Luik – of Liège voor de sjovinistische Waal. Luik kan gezien worden als pseudoniem voor het serieuzere Belgische klimwerk, de hellingen die wekelijks velen laten beseffen wat nou toch ook alweer het gevoel was van pure pijn. Afzien met een hoofdletter A. Wie heeft de sterkste kop? Wie geeft écht alles, met nog ietsje meer? Dat is de man die fietsend bovenkomt op de Thommerberg.